• English
}
Elektrozawory pneumatyczne – dobór 3/2, 5/2, 5/3, 24 V DC / 230 V AC, gwinty G1/8–G1 (ISO 5599/1, NAMUR, ATEX)

Elektrozawory pneumatyczne CPP PREMA - dobór 3/2, 5/2, 5/3, 24V DC / 230V AC, gwinty G1/8-G1/2 (ISO 5599/1, NAMUR)

Elektrozawór pneumatyczny steruje przepływem sprężonego powietrza w układzie automatyki. Dobór wykonujesz w kolejności: funkcja 3/2, 5/2, 5/3 → napięcie 24 V DC lub 230 V AC → gwint G1/8–G1/2 → standard montażu ISO 5599/1 albo NAMUR → przepływ/średnica nominalna → warunki pracy i IP. Serie CPP PREMA pokrywają te warianty. ZMG i ZEM obsługują G1/8–G1/4, ZE G3/8, ZDE G1/2, a ISO 5599/1 daje montaż płytowy i modułowość. Wszystkie serie mają IP65 i napięcia 24 V DC/230 V AC (zgodnie z kartami).

Dla kogo jest ten poradnik

Inżynier UR. Automatyk. Konstruktor OEM. Integrator systemów. Priorytety: niezawodność, IP65, kompatybilność z napięciami 24 V DC/230 V AC, standaryzacja ISO 5599/1 i NAMUR, szybki serwis i dostępność płyt/wysp. W tekście prowadzę Cię po konkretnych wariantach i przykładach numerów zamówieniowych. Zakup on-line: zawory sterowane elektrycznie.

Jak czytać 3/2, 5/2, 5/3

  • 3/2: do siłowników jednostronnego działania. Wykonania NO/NC. ZMG i ZEM występują w G1/8 i G1/4.

  • 5/2: do siłowników dwustronnych. Dostępne w ZMG, ZEM, ZE, ZDE oraz w standardzie ISO 5599/1.

  • 5/3: trzy pozycje środkowe. Wariant „odcięte”, „odpowietrzone”, „połączone z zasilaniem”. Występują w ZMG, ZEM, ZE, ZDE, także jako ISO. Numery katalogowe rozróżniają rodzaj pozycji środkowej.

Tip: w kartach serii ZMG widać pełny zestaw pozycji środkowych 5/3 oraz przypisane numery zamówieniowe dla G1/8 i G1/4. ZEM/NAMUR ma analogiczną logikę numeracji i kody napięć.

6-krokowa: checklista doboru

  1. Medium i filtracja. Sprężone powietrze filtrowane do 10 µm. Smarowanie opcjonalne, ale po wprowadzeniu mgły olejowej należy je kontynuować. Klasy wg PN-ISO 8573-1.

  2. Funkcja zaworu. 3/2 dla jednostronnych, 5/2 dla dwustronnych, 5/3 gdy wymagana kontrola pozycji bezpiecznej (odcięte/odpowietrzone/zasilone).

  3. Napięcie cewki. 24 V DC do sterowni/PLC; 230 V AC do punktów rozproszonych i retrofitów. Tolerancja ±10%. W katalogu przewidziano kody literowe napięć (B/E/H/J). Pobór mocy: np. ZEM ~2,5 W DC / 3 VA AC; ZMG/ISO ~4,8–6,5 W DC / 7–8,5 VA AC.

  4. Gwint i średnica nominalna. ZMG/ZEM: G1/8–G1/4; ZE: G3/8; ZDE: G1/2; ISO: płyty dla G1/4–G1/2 (wielk. 2). Dobierasz pod przepływ siłownika i czasy cyklu.

  5. Standard montażu. ISO 5599/1 (montaż płytowy, płyty jednorodne/segmentowe) lub NAMUR (montaż na napędzie). Oba przyspieszają serwis.

  6. Warunki pracy i IP. Zakres ciśnienia do 10 bar (serio-zależnie), temp. typowo 0…+50 °C, IP65 dla cewek i korpusów.

Przejdź od razu do zakupów: zawory sterowane elektrycznie.

Rekomendowane serie CPP PREMA pod najczęstsze zapytania

ZMG - kompakt G1/8-G1/4, 3/2, 5/2, 5/3, IP65

Małogabarytowe elektrozawory do zabudów o ograniczonej przestrzeni. Warianty 3/2, 5/2, 5/3. Pozycje środkowe 5/3: odcięte / odpowietrzone / zasilone. Napięcia: 24 V DC i 230 V AC (kody literowe w numerze). IP65. Dostępny także ZMG NAMUR do montażu na napędach. Przykłady numeracji pokazano w kartach ZMG i ZMG NAMUR. Użyj jako: elektrozawór 5/2, elektrozawór 5/3, elektrozawór 24 V DC, elektrozawór G1/4.

ZEM - niski pobór mocy, G1/8-G1/4, 3/2/3/3/5/2/5/3, NAMUR

Uniwersalne zawory do sterowni PLC. Pobór mocy już od ok. 2,5 W DC / 3 VA AC. Dostępne warianty NAMUR (5/2 i 5/3) z pełną logiką pozycji środkowych. IP65. Użyj jako: elektrozawór 24 V DC, elektrozawór 230 V AC, G1/8/G1/4, NAMUR 5/2/5/3.

ZE - większy przepływ, G3/8, opcje zasilania obcego / tłoka różnicowego

Do aplikacji o wyższych przepływach. Dostępny montaż płytowy i płyty przyłączeniowe. Warianty 5/2 i 5/3, opcje sterowania i zasilania obcego. Użyj jako: elektrozawór 5/2 G3/8, ISO 5599/1 płyty.

ZDE - linie główne, G1/2, 3/2 oraz 5/2/5/3; wyspy i płyty

Do średnic G1/2 i głównych magistral. Zasilanie obce pomocniczego zaworu przez przyłącza 12/14 lub 12/10 (uwaga montażowa). Dostępne wyspy i płyty z numerami zamówieniowymi (przykłady n=05…08). Użyj jako: elektrozawór 5/2 G1/2.

ISO 5599/1 (ZE ISO / ISO E, wielkość 2) - montaż płytowy, serwis i rozbudowa

Zawory zgodne z ISO 5599/1. Płyty jednorodne i segmentowe. Gwinty płyt środkowych/bocznych: G1/4-G1/2 dla wielkości 2. Szybka wymiana i modułowość wysp. Użyj jako: zawór ISO 5599/1 5/2, płyta przyłączeniowa ISO.

24 V DC czy 230 V AC?

  • 24 V DC. Standard w szafach sterowniczych. Niższy pobór. Bezpieczna integracja z PLC. Przykład: ZEM ~2,5 W DC.

  • 230 V AC. Prosty retrofit starszych instalacji. Mniejsza wrażliwość na spadki napięcia na długich odcinkach. ZMG/ISO przewidują warianty 230 V AC z poborem 7-8,5 VA.

ISO 5599/1 vs NAMUR - kiedy co wybrać

  • ISO 5599/1. Montaż płytowy. Wymiana zaworu bez rozszczelniania instalacji. Płyty jednorodne i segmentowe. Szybki serwis i skalowanie. W katalogu podano wymiary, gwinty i numery płyt dla wielkości 2 (np. płyty środkowe G1/4/G3/8 oraz G3/8/G1/2).

  • NAMUR. Montaż na napędach. ZMG NAMUR i ZEM NAMUR oferują 5/2 oraz 5/3, z pełnym zakresem napięć i IP65. Szybka wymiana i standaryzacja w układach zaworowych.

Wykonania specjalne: górnictwo (ATEX, Grupa I, kategoria M2)

CPP PREMA produkuje wykonania „górnicze” (ATEX – Grupa I, kat. M2) dopuszczone do pracy w wyrobiskach i na powierzchni kopalń, gdzie występuje ryzyko wybuchu metanu i/lub pyłu węglowego. Potwierdza to certyfikat zgodności ATEX wydany przez ITG KOMAG.

Zakres rozwiązań (zawory rozdzielające):

  • Serie DTMG – zawory 3/2, 5/2, 3/3, 5/3 sterowane mechanicznie, zasilanie przewodowe lub płytowe; przyłącza od G1/8 do G3/4; Grupa I, M2. Typowe parametry: 0–1,0 MPa, 0–65°C, korpus/płyta mosiądz, suwak z aluminium anodowanego, uszczelnienia PU/Viton.

  • Serie DTPG – zawory 3/2, 5/2, 3/3, 5/3 sterowane pneumatycznie (w tym: powrót sprężyną, sygnał niskociśnieniowy, tłok różnicowy); również Grupa I, M2; dane katalogowe jak wyżej; dostępne kompletne płyty przyłączeniowe.

  • Serie ATEG – zawory sterowane elektromagnetycznie (G1/2–G1; dostępne wyspy zaworowe dla 3/2–5/3); wersje „GÓRNIK”.

Praktyka projektowa:

  • Kategoria M2 oznacza, że urządzenia są przystosowane do pracy w rejonach zagrożonych wybuchem w górnictwie i muszą działać po odłączeniu zasilania w warunkach zagrożenia – co wpływa na dobór funkcji środkowej (np. 5/3: odcięte lub odpowietrzone) oraz rodzaju powrotu (sprężyna/pneumatyczny).

  • Medium i przygotowanie powietrza: wymagane filtrowanie do 10 μm (PN-ISO 8573-1, min. klasa 4_4); po przejściu na powietrze smarowane należy utrzymywać smarowanie – dotyczy to także „górniczych” zaworów.

  • Materiał i szczelność: mosiądz + uszczelnienia PU/Viton zwiększają odporność na warunki kopalniane; zakresy przepływów 130/200 m³/h (dla G1/4–G3/8 i G1/2–G3/4) ułatwiają rozliczenie bilansu powietrza dla napędów o dużych średnicach.

Przykładowe „customy” (wykonania specjalne pod projekt):

  • Wzmocnione pokrywy, dodatkowe pakiety uszczelnień (łatwa wymiana bez rozbiórki siłownika/zaworu).

  • Specjalne warianty sterowania (np. sygnał niskociśnieniowy, tłok różnicowy), niestandardowe płyty/wyspy, dopasowanie materiałowe.

  • Dedykowane zawory sterujące kierunkiem/szybkością (dławiąco-zwrotne, szybkiego spustu, logiczne).

Jak zamawiać / na co zwrócić uwagę:

  • Środowisko i strefa: potwierdź wymaganą Grupę I, kat. M2 (ATEX) oraz typ gazu/pyłu → dobierz serię (DTMG/DTPG/ATEG).

  • Funkcja zaworu: 3/2, 5/2, 3/3, 5/3 + pozycja środkowa (odcięte/odpowietrzone) i rodzaj powrotu.

  • Przyłącza i zasilanie: przewodowo czy płytowo; gwint G1/8–G3/4 (zależnie od wersji).

  • Parametry: ciśnienie (zwykle do 1,0 MPa), temperatura 0–65°C, wymagania FRL (filtr 10 μm; opcjonalnie reduktor/smarownica w wersji „GÓRNIK”).

  • Custom: jeśli projekt wymaga niestandardu (materiał, uszczelnienia, sterowanie), skontaktuj się z działem handlowym  wykonania specjalne są możliwe.

Wyspy zaworowe i płyty przyłączeniowe

Wyspa redukuje okablowanie i przyspiesza serwis. Daje logiczne grupowanie sekcji maszyny. W katalogu znajdziesz kompletne zestawienia płyt i numerów np. dla DTE (3/2, 3/3, G1/4) ZEM (G1/4, funkcje 3/2–5/3), ZE (G3/8) oraz ZDE (G1/2). Zamówienie zawiera nazwę płyty, funkcję zaworów, gwinty, „nn” = liczba zaworów oraz numery zaworów. Przykładowe wpisy są podane w kartach.

Warunki pracy, IP, czystość powietrza

Seria-zależne zakresy ciśnienia do 10 bar. Typowa temperatura pracy 0…+50 °C. Stopień ochrony IP65. Medium: sprężone powietrze filtrowane do 10 µm. Jeśli wprowadzisz mgłę olejową, utrzymuj ją w całym cyklu życia zaworu. To warunek trwałości suwaka i uszczelnień.

Szybki dobór — matryca decyzji
Zastosowanie Funkcja Napięcie Gwint Seria (przykład) Dlaczego
Siłownik dwustronny, standard 5/2 24 V DC G1/8–G1/4 ZMG / ZEM kompakt, IP65, niska moc (ZEM ~2,5 W)
Pozycja bezpieczna wymagana 5/3 (środek: odcięte / odpowietrzone / zasilone) 24 V DC G1/8–G3/8 ZMG / ZEM / ZE pełny wybór pozycji środkowych
Montaż na napędzie 5/2 230 V AC G1/4 ZMG NAMUR / ZEM NAMUR standard NAMUR
Większy przepływ 5/2 24 / 230 V G3/8 ZE większe przekroje, płyty ISO
Linie główne 3/2 lub 5/2 24 / 230 V G1/2 ZDE przyłącza zasilania obcego 12/14 lub 12/10

Najczęstsze błędy i jak ich uniknąć

  • Za mała średnica nominalna. Efekt: wolny siłownik i dławienie. Dobierz G oraz Ø kanałów do przepływu.

  • Zła pozycja środkowa 5/3. „Odcięte” blokuje ruch. „Odpowietrzone” gasi ciśnienie. „Zasilone” trzyma napęd pod ciśnieniem. Wybierz wg wymagań bezpieczeństwa.

  • Napięcie cewki niezgodne z instalacją. Sprawdź kody literowe (B/E/H/J) i tolerancje ±10%.

  • Brak standaryzacji montażu. ISO 5599/1 / NAMUR ułatwiają serwis i rozbudowę wysp.

FAQ — elektrozawory pneumatyczne

Jaki elektrozawór do siłownika dwustronnego?

Najczęściej 5/2. Jeśli wymagasz stanu bezpiecznego, rozważ 5/3 z odpowiednią logiką położenia środkowego.

Czym różni się 5/3 od 5/2?

Zawór 5/3 ma położenie środkowe: odcięte, odpowietrzone lub zasilone. Wybór zależy od wymagań bezpieczeństwa i sposobu zatrzymania napędu.

24 V DC czy 230 V AC?

24 V DC sprawdza się w szafach sterowniczych (niższy pobór). 230 V AC jest wygodne w punktach rozproszonych i retrofitach.

Co daje ISO 5599/1?

Standaryzowany montaż płytowy, szybka wymiana zaworu oraz modułowość dzięki płytom jednorodnym i segmentowym.

Co oznacza NAMUR?

Standard montażu zaworu bezpośrednio na napędzie. Ułatwia demontaż i zmniejsza liczbę połączeń. Popularny m.in. w wykonaniach ZMG i ZEM.

Jakie gwinty występują najczęściej?

Najczęściej: G 1/8, G 1/4, G 3/8, G 1/2 — dobór zależy od serii zaworu i wymaganego przepływu.

Czy elektrozawory mają IP65?

Tak. Serie ZMG, ZEM, ZE, ZDE oraz wykonania ISO przewidują stopień ochrony IP65 w danych technicznych.